تعليم و تربيت در نظام مكتب خانه ايي
انسان در همه ي تاريخ بي نياز از تعليم و تربيت نبوده و همواره هدف هايي را تعقيب مي نموده است . براين اساس در موقعّيت هاي زماني ، مكاني و رواني مختلف ، گاهي توجّه به پرورش جسم را بيش تر احساس مي كرده و براي حفظ موقعّيت سرزمين ، منطقه يا ولايت خود فراگيري فنون جنگي و ورزش هاي رزمي چون اسب سواري ، تيراندازي (سبق و رمايه) حركات سريع و به كار بردن آلات و ادوات جنگي را تشويق مي نموده است ، بعضي اوقات زيبايي اندام پهلواني و زور آزمايي را وجهه ي همّت خويش قرار مي داده و صفات اخلاقي چون انصاف ، دادگري ، جوان مردي ، تعاون ، كمك و ياري رساني به نيازمندان و دستگيري از ايشان همانند عيّاران ، پهلوانان ، ردان و جوان مردان را مورد تاكيد واقع مي ساخته و گاهي نيز توّجه به ادب ، نظم و نثر ، حفظ اشعار ، اوراد ، وآيات كتاب هاي آسماني مطمح نظر وي بوده است .